آیا تابه‌حال با فردی برخورد کرده‌­اید که رفتارش همیشه عجیب و نابهنجار باشد؟ کسی که غیر قابل انعطاف است، همدلی ندارد، فقط به خودش فکر می‌­کند یا شاید همیشه خودش را نادیده می­‌گیرد، بر رفتارها و حرف­‌هایش کنترل ندارد، مدام عصبانی می‌شود یا مضطرب است، بدبین است، بیش از حد مقرراتی است یا علاقه‌ای به معاشرت با دیگران ندارد. شاید هم خودتان این ویژگی­‌ها را داشته باشید و از این مشکلات رنج ببرید. این نشانه‌­ها می­‌توانند علائم یک اختلال شخصیت باشند.

شخصیت چیست؟

شخصیت، شامل ویژگی‌های فردی نسبتاً با ثبات و الگوهای ثابت فکری، عاطفی و رفتاری است.

اختلال شخصیت یعنی چه؟

افراد مبتلا به  اختلال شخصیت، ویژگی­‌ها و الگوهای غیر قابل انعطاف، ناکارآمد و آسیب­‌زننده دارند. برای اینکه یک الگوی شخصیتی را دارای اختلال بدانیم باید این ویژگی‌­ها را مشاهده کنیم:

  • اختلال در انجام امور روزمره، عملکرد شغلی و تحصیلی و روابط بین فردی.
  • احساس رنج و پریشانی شخصی و ناراحتی هیجانی و احساسی.
  • انجام رفتارهایی که از نظر اجتماعی و فرهنگی نابهنجارند.
  • بروز رفتارهایی که برای دیگران یا خود فرد، ناراحت­‌کننده یا خطرناک هستند.
  • مقاومت در برابر تغییر یا ناتوانی در ایجاد تغییر.
  • شروع شدن الگو در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی.

چند نوع اختلال شخصیت وجود دارد؟

ویرایش پنجم کتابچهٔ راهنمای تشخیصی و آماری اختلال­‌های روانی (DSM5)، اختلالات شخصیت را به ۳ دسته­‌ٔ کلی تقسیم می‌کند:

 گروه اول: افرادی که رفتارهای عجیب و نامتعارف دارند؛ شامل اختلال شخصیت پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپال

گروه دوم: افرادی که تکانشی، نمایشی، احساساتی و دمدمی مزاج هستند؛ شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی، خودشیفته، مرزی و نمایشی.

گروه سوم: افرادی که همیشه مضطرب و هراسان هستند؛ شامل اختلال شخصیت دوری‌گزین (اجتنابی)، وابسته و وسواسی_جبری.

فکر می‌کنم که این ویژگی‌ها را دارم، باید چکار کنم؟

متأسفانه اختلالات شخصیت بهبود خود‌به‌خودی ندارند و تأخیر در درمان آن‌ها فقط الگوها را باثبات­‌تر و شدیدتر می­‌کند. علاوه‌بر این، تشخیص آن‌ها به نظر یک فرد متخصص و آزمون­‌های خاص احتیاج دارد و شما با دیدن برخی از نشانه‌­ها نمی­‌توانید برای خودتان یا دیگران اختلال را تعیین کنید. در نتیجه مراجعه به یک متخصص سلامت روان برای تشخیص و درمان ضروری است. ما در مرکز مشاورهٔ­ آرمانا، همراه افراد مبتلا به اختلال شخصیت هستیم تا رنجشان را کاهش دهیم و کمک کنیم تا به سطح بهینه­ٔ عملکرد خود برسند و زندگی را با لذت و ثبات بیشتر ادامه دهند.

ارتباط با ما