سخت‌رویی چیست و چه می‌کند؟
- سخت‌رویی یعنی چه؟ شاید گاهی از خودتان پرسیده باشید: چطور ممکن است برخورد دو فردی که با یک بحران واحد مواجه شده‌اند، متفاوت باشد؟ بخشی از پاسخ این سوال، در گروی ویژگی‌های شخصیتی این افراد است. در مقابل افرادی که چندان تاب فشارهای روانی را ندارند، عده‌ای دیگر به‌گونه‌ای‌ای مقاوم‌تر شرایط جدید را مدیریت می‌کنند. این افراد را می‌توان سخت‌رو نامید؛ صفتی که به مقاومت در برابر فشار روانی اشاره دارد و باعث احساس کنترل بیشتر بر زندگی، تعلق خاطر و گشودگی نسبت به دیدگاه‌های جدید می‌شود. صفتی که به مقاومت در برابر فشار روانی اشاره دارد و باعث احساس کنترل بیشتر بر زندگی، تعلق خاطر و گشودگی نسبت به دیدگاه‌های جدید می‌شود.
برای درک بهتر نسبت به تعریف سخت‌رویی، لازم است آن را به اجزای سازندۀ آن تقلیل دهیم. آنچه به عنوان تاب‌آوری در برابر استرس می‌شناسیم، شامل سه جزء اساسی است که ترکیبی پیچیده را در روان فرد سخت‌رو ایجاد می‌کنند و باعث می‌شود جوانه‌های وجودش حتی در شرایط بحرانی رشد کنند و بارور شوند. ارزیابی باور شما نسبت به این سه جزء، می‌تواند پیش‌بینی مناسبی نسبت به میزان سخت‌رویی‌تان ارائه کند.
یکی از این اجزا، تعهد است. تعهد همان عاملی‌ست که فرد را عمیقا با وقایع زندگی درگیر می‌کند تا مسئولیت بحران‌ها بپذیرد و فعالانه وارد بازی رفع آن‌ها شود. حتی زمانی که ناملایمات شدیدی به زندگی فرد متعهد هجوم می‌آورد، او به دنبال نور هدف و معنای والایش راه تاب‌آوری و خلق رویکرد فعالانه را انتخاب می‌کند.
گاهی همۀ آنچه فکر می‌کردیم در زندگی صاحبشان هستیم، مانند یک ماهی از میان دستانمان می‌لغزد. اما باور به داشتن کنترل بر امور که در افراد سخت‌رو دیده می‌شود، آن‌ها را برای تلاش جهت حفظ این ماهی گریزان و یافتن راه و فرصتی جدید هدایت می‌کند. کنترل شخصی دومین عاملی‌ست که باور به آن، امکانات لازم جهت تسلط بر وضعیت جدید را برای فرد فراهم می‌کند.
و دست آخر با عاملی روبرو هستیم که کمک می‌کند تا فرد استرس را نه به عنوان وضعیتی فلج‌کننده، بلکه چالشی قابل بررسی بداند. باور چالشی بودن و امکان تغییر فعالانه در شرایط تنش‌زا، انگیزۀ غلبه بر این وضعیت خواهد بود.
رویارویی فرد سخت‌رو با ناملایمات، سبکی راهبردی و متفاوت در مقابل این حوادث تنش‌زا ارائه می‌کند. هنگامی که فرد این حوادث را به دید چالشی ببیند که نیازمند مبارزه است و او می‌تواند متعهدانه کنترل امور را به‌دست بگیرد، به واقع‌بینی خواهد رسید؛ به سخن دیگر، بدبینی حاصل از اثرات مخرب استرس کم می‌شود و جای آن را سپر محکم تاب‌آوری پر می‌کند. از آن جهت به عنوان سپر تشبیه می‌شود که سخت‌رویی افراد لایه‌ای حفاظتی در برابر سایر مشکلات جسمانی و روانی برایشان فراهم می‌کند.
سخت‌رویی روانی هم تحت‌تأثیر ژنتیک و هم تحت‌تأثیر محیط و آموزش است. هر چند برخی از افراد به‌طور کاملاً طبیعی دارای این صفت هستند، اما در عین حال فراموش نکنید که سخت‌رویی روانی مهارتی است که می‌تواند آموخته و تقویت شود. بزرگسالانی که هر یک با درجات مختلفی از سخت‌رویی وارد این سنین می‌شوند، می‌توانند رویکردی فعالانه‌تر در پیش بگیرند؛ رویکردی که ناملایمات را به عنوان یک چالش تفسیر می‌کند. در راه تقویت این صفت، می‌توان از کمک متخصصان خبره نیز بهره برد تا بدین ترتیب شجاعت و سلامت روان تعداد بیشتری از افراد جامعه تامین شود.